Mặc dù không có luật nào quy định ngôn ngữ chính thức ở Samoa, nhưng hiến pháp nêu rõ rằng cả tiếng Samoa và tiếng Anh đều quan trọng. Hiến pháp đề cập về những lĩnh vực như tư pháp, nghi lễ và phương tiện truyền thông, cả hai ngôn ngữ đều được sử dụng. 

Một trong những nền tảng của chính sách tiếng Anh của Samoa là sự nhấn mạnh vào giáo dục Ngoại ngữ này. 

Ở Samoa, chính sách song ngữ chuyển tiếp nhằm chuyển dần dần từ giảng dạy bằng tiếng dân tộc Samoa sang tiếng Anh. Chính sách này được triển khai một cách có cấu trúc, với các mốc và mục tiêu cụ thể.

Thứ nhất, trọng tâm nằm ở việc đặt nền tảng vững chắc cho khả năng đọc viết của người Samoa. Học sinh được khuyến khích phát triển trình độ thông thạo ngôn ngữ mẹ đẻ trong những năm đầu đi học, đảm bảo nền tảng vững chắc trước khi chuyển sang giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh. 

Việc học tiếng Anh chính thức bắt đầu từ Lớp 4, dần dần lồng ghép vào chương trình giảng dạy cùng với tiếng Samoa. Tuy nhiên, trên thực tế, việc dạy học tiếng Anh thường bắt đầu sớm hơn, vào khoảng năm lớp 1, và việc chuyển sang sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ giảng dạy chính diễn ra vào Lớp 6.

Đến Lớp 8, học sinh đã được tiếp xúc với tiếng Anh trong khoảng 5 năm. Vào thời điểm này, một kỳ thi tuyển chọn cấp quốc gia, được tổ chức bằng tiếng Anh, sẽ xác định vị trí của sinh viên trong các trường cao đẳng.

Đằng sau quyết định kết thúc việc giảng dạy bằng tiếng Samoa trước Lớp 6 là một số giả định cơ bản. Người ta tin rằng học sinh sẽ đạt được trình độ tiếng Anh phù hợp ở giai đoạn này, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi liền mạch sang phương pháp giảng dạy bằng tiếng Anh. 

Ngoài ra, nhà hoạch định chính sách quan niệm cho rằng trình độ tiếng Anh là yếu tố quan trọng nhất để thành công trong học tập và nghề nghiệp, dẫn đến việc ưu tiên giáo dục tiếng Anh.

Khung chương trình giảng dạy quốc gia Samoa từ năm 2004 giới thiệu một cách tiếp cận về hài hòa tiếng Samoa và tiếng Anh:

- Mầm non và lớp 1: Tiếng Samoa là ngôn ngữ chính, giới thiệu sớm tiếng Anh qua các bài hát, truyện kể.

- Lớp 1- 3: Tiếng Anh dần dần được hòa nhập cùng với tiếng Samoa để phát triển kỹ năng đọc viết.

- Lớp 4-  6: Cả kỹ năng đọc viết bằng tiếng Samoa và tiếng Anh đều được phát triển đồng đều, trong đó tiếng Anh được sử dụng phổ biến hơn.

- Lớp 7- 8: Tiếng Samoa được dạy riêng, trong khi tiếng Anh chủ yếu được sử dụng cho các môn học khác, có sự hỗ trợ của tiếng Samoa khi cần thiết.

- Lớp 9- 13: Tiếp tục chú trọng học tiếng Samoa cùng với tiếng Anh, đảm bảo khả năng thành thạo cả hai ngôn ngữ.

Hệ thống giáo dục của Samoa cũng nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn ngôn ngữ và di sản văn hóa Samoa. Những nỗ lực được thực hiện để kết hợp ngôn ngữ và văn hóa Samoa vào chương trình giảng dạy, nuôi dưỡng cảm giác tự hào và bản sắc của học sinh đồng thời thúc đẩy khả năng song ngữ.

Chính sách chuyển đổi song ngữ đảm bảo học sinh phát triển trình độ thông thạo cả hai ngôn ngữ, trang bị cho các em những kỹ năng Ngoại ngữ có giá trị trong tương lai.

Trên thực tế, tiếng Anh đóng vai trò là ngôn ngữ chính của chính phủ và thương mại ở Samoa. Các văn bản chính thức, thủ tục lập pháp và thông tin hành chính được thể hiện bằng tiếng Anh. Hơn nữa, trình độ tiếng Anh của các quan chức chính phủ và lãnh đạo doanh nghiệp cho phép tương tác liền mạch với cộng đồng toàn cầu, nâng cao triển vọng kinh tế và hội nhập quốc tế của Samoa.

Ngành du lịch đang phát triển của Samoa được hưởng lợi rất nhiều từ trình độ tiếng Anh của người dân nước này. Với tiếng Anh là ngôn ngữ chung của du lịch quốc tế, giao tiếp thành thạo bằng tiếng Anh là điều cần thiết để thu hút du khách, cung cấp dịch vụ khách sạn và quảng bá Samoa như một điểm đến du lịch hút khách.

Du lịch đóng góp quan trọng cho nền kinh tế Samoa, chiếm 24,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2019 và chỉ đứng sau kiều hối với tư cách là nguồn thu ngoại hối lớn nhất của quốc đảo Thái Bình Dương này.

Tử Huy